![](/media/lib/434/n-cadowykop-a1e7e73b2f59e0b7b3a865170ba1e3e5.jpg)
Wyjątkowa średniowieczna fortyfikacja. Jedyne takie znalezisko na Półwyspie Iberyjskim
11 grudnia 2020, 04:53Archeolodzy pracujący w gminie Vila de Cruces w hiszpańskiej Galicji sądzili początkowo, że mają do czynienia z dość typowym dla tej okolicy zamkiem, zawierającym jednak nietypowe rozwiązania architektoniczne. Już samo to było sporą sensacją. Bliższe badania pokazały jednak, że mamy do czynienia z czymś absolutnie wyjątkowym.
![](/media/lib/479/n-jezyki-cff619530e482ec17e48ce2b18f488c9.jpg)
Znamy wspólnego przodka i drogę rozprzestrzeniania się języków transeurazjatyckich
16 listopada 2021, 11:08Języki transeurazjatyckie to termin wprowadzony na oznaczenie sąsiadujących języków tradycyjnie klasyfikowanych jako ałtajskie. Do transeurazjatyckich mają należeć tureckie, mongolskie, tungusko-mandżurskie oraz japoński i koreański. Pojęcie języków transeurazjatyckich budzi spory wśród specjalistów. Wiele podobieństw pomiędzy tymi językami wynika z kontaktów między nimi. Powstaje jednak pytanie, czy przynajmniej część z podobieństw to nie wynik posiadania wspólnego przodka. A jeśli tak, to gdzie i kiedy języki te zaczęły się od siebie oddzielać.
![](/media/lib/523/n-mozaika01-def6fdd5969aa35367f06c1a7e10d219.jpg)
W Syrii odkryto niemal nietkniętą mozaikę sprzed 1600 lat
14 października 2022, 10:00W Ar-Rastanie w Syrii odsłonięto świetnie zachowaną mozaikę sprzed 1600 lat. Jest ona uznawana za najważniejsze znalezisko archeologiczne od początku trwającej 11 lat wojny domowej. Na razie odsłonięto ok. 120 metrów kwadratowych zabytku. Jedną z dwóch głównych scen umieszczono w kole, a drugą - w kwadracie.
![](/media/lib/582/n-merozoity-13a7b27918577f176e8fcbb5ed0176fa.jpg)
Jak rozprzestrzeniała się malaria? Zrekonstruowano 5500 lat historii choroby
14 czerwca 2024, 09:47Malaria to jedna z najbardziej zabójczych chorób w historii ludzkości. W 2022 roku zanotowano 249 milionów zakażeń i 608 000 zgonów w 85 krajach. Obecnie ograniczona jest głównie do obszarów tropikalnych, ale nieco ponad 100 lat temu występowała na połowie powierzchni Ziemi, w tym w USA, Kanadzie, w Skandynawii i na Syberii. Choroba jest przedmiotem intensywnych badań, również dotyczących jej historii i ewolucji
![Słonie z Borneo© g-hat](/media/lib/26/1208861834_130722-490269fc22e8847196b44746a4d0e8b6.jpeg)
Sułtan uratował gatunek słoni
22 kwietnia 2008, 10:55Karłowate słonie z Borneo od dawna intrygowały naukowców. Mają one wyraźnie inną budowę i są mniej agresywne, niż ich więksi kuzyni z kontynentu azjatyckiego. Najnowsze badania wykazały, że słonie z Borneo to uratowane karłowate słonie z Jawy. Na Jawie zostały one dawno wytępione.
![](/media/lib/215/n-domjezusa-5ec532bc9eae9ae621f938ae30e5c244.jpg)
Zidentyfikowano dom Jezusa?
4 marca 2015, 16:56Archeolodzy prowadzący prace w Nazarecie zidentyfikowali dom z pierwszego wieku, który w przeszłości uważano za dom Jezusa. Budynek wykonano z kamienia i zaprawy murarskiej, jest częściowo wpuszczony w skałę. Po raz pierwszy został on odkryty w latach 80. XIX wieku przez siostry nazaretanki
![](/media/lib/297/n-irygacje-c82521406aeb2accdfc7b394bcb06309.jpg)
Starożytny system irygacyjny z Chin służył społecznościom pastersko-rolniczym
8 stycznia 2018, 11:52W północno-zachodnich Chinach, w jednym z najbardziej suchych miejsc na Ziemi, odkryto starożytny system irygacyjny, który pozwalał na uprawę roślin i hodowlę zwierząt. Odkrycia dokonali naukowcy z Washington University w St. Louis, którzy w swoich pracach wykorzystali satelity i drony.
![](/media/lib/392/n-stolicaplan-a93813e494f07c4cd28ce60e017fb5f8.jpg)
Na podwórku hodowcy bydła znaleziono stolicę zaginionego królestwa Majów
13 marca 2020, 16:22Na podwórku pewnego meksykańskiego hodowcy bydła znaleziono stolicę zaginionego królestwa Majów. Odkrycia dokonał profesor antropologii Charles Golden z Brandeis University we współpracy z bioarcheologiem Andrewem Schererem z Brown University oraz naukowcami z Meksyku, Kanady i USA.
![](/media/lib/448/n-klasztor2-0db5a30cfb48427254a55dc0397f56e3.jpg)
Sensacyjne odkrycie w Egipcie. Znaleziono najstarszy precyzyjnie datowany klasztor chrześcijański
17 marca 2021, 10:36Struktury odkryte w Tel Ganub Qasr Al-‘Aguz to najstarszy chrześcijański klasztor, którego datowanie jest pewne, powiedział profesor Victor Ghica, dyrektor norwesko-francuskiej misji archeologicznej. Na badanym stanowisku odkryto pozostałości trzech kościołów oraz cel, w których mieszkali mnisi.
![](/media/lib/498/n-awarowie-ec4b3daecc4ad480aa9a14c4997ed998.jpg)
Wiemy, skąd pochodzili następcy Hunów, Awarowie. Dokonali oni najszybszej migracji w dziejach
4 kwietnia 2022, 08:40Awarowie, mniej znani „następcy” Hunów, stworzyli w Europie środkowej i wschodniej państwo z centrum w Kotlinie Panońskiej, które przetrwało niemal 250 lat. Wiemy, że Awarowie przybyli w VI wieku z Azji Centralnej, jednak zarówno historycy wczesnośredniowieczni, jak i współcześni, nie są zgodni co do ich pochodzenia.